Het gevaar van de Legionellabacterie

Het gevaar van de Legionellabacterie

Legionella is een bekende bacterie waar veel mensen wel eens over gehoord hebben. De griepvariant (ook wel Pontiackoorts) is meestal tijdelijk en van doorgaande aard, de veteranenziekte daarentegen is een chronische longaandoening met mogelijk dodelijke afloop. Voorwaarde voor infectie is dat de bacterie door de neus of de mond wordt opgenomen en zich kan vestigen in de longen en is extra gevaarlijk voor risicogroepen zoals personen met een verminderde weerstand, ouderen en stevige rokers. Gelukkig hebben wij in Nederland veel maatregelen getroffen om de Legionellabacterie te voorkomen, toch heeft een recordaantal van 561 nederlanders een Legionellabesmetting (september 2018). In dit artikel verteld Lucht- en Waterinspectie Nederland meer over deze bacterie, de gevolgen en over de boosdoeners.

Wat is Legionella

Legionella-pneumophilia is een staafvormige bacterie die tot het geslacht ‘Legionella’ behoort. Er zijn ongeveer 50 soorten Legionella geïdentificeerd. De grootste boosdoener is de Legionella pneumophila variant, verantwoordelijk voor ongeveer 90% van de infectiegevallen. In ontwikkelingslanden is het een van de meest grote bedreigingen voor de volksgezondheid. De bacterie komt van nature voor in de waterrijke omgevingen en sompige gronden waar de bacterie zich snel vermenigvuldigd. U kunt ziek worden door het inademen van de bacterie wanneer deze door de neus of de mond wordt opgenomen en zich kan vestigen in de longen. Dit gebeurt via hele kleine druppeltjes (zogenaamde aerosolen) door verneveling van water. Dit vindt plaats bij huishoudelijk gebruik van leidingwater zoals douchen, maar ook tijdens het sproeien van de tuin. U wordt niet ziek door het drinken van water met Legionella. Het komt vrijwel nooit voor dat een patiënt met legionellose iemand anders besmet.

Risicogroepen

Met name mensen boven de 60 jaar oud, rokers, drinkers en mensen die lijden aan chronische luchtweg- of nierziekten vormen de risicogroepen. Ook mensen die orgaantransplantaties hebben ondergaan of een defect hebben aan het immuunsysteem hebben een verhoogde kans om geïnfecteerd te raken door de Legionellabacterie. Bij een ernstig verloop van de ziekte ligt u meestal in het ziekenhuis en kan opname op de Intensive Care noodzakelijk zijn. Kortom, u kunt er dus heel slecht aan toe zijn. Indien u valt onder een van deze risicogroepen is een wateronderzoek ter preventie van de legionellabacterie van groot belang. Er bestaan geen inentingen tegen de ziekte. Door te stoppen met roken verkleint u het risico op een longontsteking door legionella.

De boosdoeners

In delen van waterleidingcentrales die niet/weinig gebruikt worden of als het water niet door het hele watersysteem kan stromen, is het mogelijk dat het water langdurig blijft stilstaan in ‘dode’ hoeken en zorgen zo voor een verhoogd risico op Legionella. De bacterie krijgt zo de kans zich te vermeerderen in slijmlaagjes aan de binnenkant van leidingen of in het bezinksel op de bodem van leidingen en reservoirs. Dit blijkt veelvuldig voor te komen in door de mens ontworpen warmwatersystemen zoals drinkwaterleidingen, zwembaden, fonteinen of luchtkoelers. Het regelmatig laten controleren van deze systemen is van essentieel belang. Optimale groeiomstandigheden zijn stilstaand water met een temperatuur tussen 25 en 60 °C (optimaal is 37 °C).

Optimale groeiomstandigheden voor de bacterie die Legionella veroorzaakt

Voorkom Legionella

Zorginstelling zoals ziekenhuizen en verpleeghuizen moeten maatregelen uitvoeren om groei van legionellabacteriën in het drinkwater te voorkomen, maar bijvoorbeeld ook hotels en restaurants. Deze maatregelen moeten zijn vermeld in een legionella-beheersplan. Ook bij sauna’s, zwembaden en natte koeltorens moet een legionella-beheersplan worden uitgevoerd. Toch blijft het van belang om in elke omgeving na te gaan of er sprake is van een Legionella risico. Meer informatie over dit beheersplan is te vinden op de website van de Rijksoverheid. Ook Lucht- en Waterinspectie Nederland kunt u hierover informeren. Neem hiervoor contact met ons op.

Recente nieuwsberichten